اخذ کل مکان کلیاخذ کل مکان کلی یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و یکی از مصادیق مغالطه سوء اعتبار حمل است. ۱ - توضیح اصطلاحبعضی از موارد «سوء اعتبار حمل» آن است که جزء را به جای جزئی یا کل را به جای کلی، یا به جای کل واحد به‌کار برند، و این باعث اشتباه است. همچنین کل به معنای مجموع اجزا و کلی به معنای همگی افراد که سور قضیه کلیه است به سبب حذف قیود مصرحه مشتبه می‌شوند؛ مثلاً اگر گفته شود: «همه زنگیان سیاه‌اند»، اینجا اگر مقصود گوینده، همه اعضا و کل آنها باشد، دروغ است، زیرا دندانشان؛ که عضوی از اعضای آنان است، سفید است، و اگر مقصود، همه افرادشان باشد، راست است. کل به معنای همه افراد نیز گاهی با کل به معنای هر یک از افراد به سبب حذف قید مشتبه می‌شود؛ مثال: «کلیه مردم شهر را یک قرص نان سیر می‌کند». اینجا اگر به معنای هر یک از افراد مردم باشد، قضیه راست است، و اگر به معنای مجموع افراد باشد، دروغ است. این‌گونه اشتباهات را جزء اشتراک نیز می‌توان شمرد. [۲]
شهاب‌الدین سهروردی، یحیی بن حبش، منطق التلویحات، ص۸۴.
۲ - پانویس
۳ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «اخذ کل مکان کلی»، تاریخ بازیابی۱۳۹۵/۱۰/۲۸. رده‌های این صفحه : اصطلاحات منطقی
|